Płockie Towarzystwo Lekarskie zostało założone dnia 31 stycznia 1872 roku. Było to jedno z pierwszych Towarzystw powstałych na terenie dawnej Rzeczypospolitej, w byłym zborze rosyjskim. Podstawa prawną jego funkcjonowania była „Normalna Ustawa Towarzystw Lekarskich Gubernialnych” z 14 lipca 1869 roku. Grupa założycielska liczyła 42 osoby (lekarzy, aptekarzy i weterynarzy), przewodniczył jej doktor Marcin Ehrlich, który został pierwszym prezesem Towarzystwa Lekarzy Płockiej Guberni. Oficjalnie Towarzystwo zostało zatwierdzone przez władze rosyjskie dnia 22 lutego 1872 roku. Wśród członków założycieli widnieją nazwiska znanych płockich lekarzy jak Walery Jędrzejewicz sławny przede wszystkim jako astronom- amator i wielce zasłużony dla Warszawy higienista, Stanisław Markiewicz lekarz fabryczny papierami w Soczewce koło Płocka, czy Władysław Cholewiński – wielki patriota i społecznik z Rypina.
Głównym celem powstałego Towarzystwa było: „poznanie Guberni pod względem sanitarnym, badanie warunków pojawiających się chorób epidemicznych i epizotii, zbieranie statystyk chorób i śmiertelności, wzajemne udzielanie sobie spostrzeżeń z praktyki lekarskiej, troskliwe śledzenie za postępem wiedzy oraz ścisłe zespolenie sil dla korzyści nauki i publicznego zdrowia. Zadania te opisywał „Przewodnik dla członków” zatwierdzony na ogólnym posiedzeniu Towarzystwa w dniu 30 czerwca 1891 roku. Zawierał on przepisy statutowe, regulaminowe oraz etyczno-deontologiczne jakimi mieli się posługiwać członkowie. Egzemplarz tego przewodnika znajduje się w Bibliotece im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego.
W 1894 roku powstało także Towarzystwo Lekarskie w Kutnie i Towarzystwo Lekarskie Łęczyckie. Niestety na ich temat nie ma do tej chwili żadnych większych opracowań. Początkowo zebrania Towarzystwa odbywały się w mieszkaniu Prezesa, a następnie aż do roku 1912 w budynku Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego przy ul. Kościuszki (obecnie Książnica Płocka). W 1912 roku siedziba Płockiego Towarzystwa Lekarskiego stal się szpital św. Trójcy. Zebrania naukowe odbywały się co miesiąc i przedstawiano na nich materiał kazuistyczny, statystyczny i informacyjny. Zaprenumerowano 11 czasopism polskich i zagranicznych, a biblioteka osiągnęła wkrótce 600 tomów.
Po dwóch latach ustąpił z prezesury dr Marcin Ehrlich, a jego miejsce zajął nowy inspektor gubernialny dr Władysław Ostrowski.
Opracował on nowy plan pracy, w którym dużo uwagi zwrócono na ułożenie „typografii lekarskiej dla Guberni płockiej” oraz na szerzenie oświaty sanitarnej wśród mieszkańców. Organizowano więc odczyty publiczne, pisano(anonimowo) „Listy o higienie i o policji lekarskiej”, „Listy ze Starego Rynku” itp. Próbowano szkolić tzw. „babki wiejskie” i felczerów. Sprawozdania z działalności systematycznie ogłaszano w Gazecie Lekarskiej. Po wybuchu wojny na Bałkanach w roku 1878 i powołaniu wielu lekarzy do wojska praca osłabła i w 1880 roku Towarzystwo praktycznie przestało istnieć.
Wskrzesił je ponownie założyciel dr Marcin Ehrlich w roku 1891. W tym czasie główne działania Towarzystwa skupiały się na „urządzaniu pomocy lekarskiej w Guberni Płockiej”. Jej założenia zostały wprowadzone w 1899 roku
Duże zasługi na polu szerzenia higieny i oświaty zdrowotnej położyli dr Aleksander Zaleski (który po śmierci Macina Ehrlicha i Zygmunta Perkhala został piątym prezesem Towarzystwa), dr Leon Rutkowski, dr Aleksander Maciesza, dr Mieczysław Themerson, dr Franciszek Wychowski, dr Zofia Paperna, dr Józef Kunig i inni.
W roku 1904 dr Mieczysław Themerson wraz z dr Józefem Kunigiem założyli Towarzystwo Udzielania Pomocy Biednym Żydom. Wszyscy brali udział w pracach komitetu Opieki nad Chorymi Dziećmi (założony w 1899 roku), który organizował kolonie letnie w Ciechocinku oraz Towarzystwa Higienicznego założonego w 1904 roku. W 1905 roku Płockie Towarzystwo Lekarskie liczyło tylko 17 członków, ale biblioteka zwiększyła się do ponad 2000 tomów.
W 1912 roku Towarzystwo uzyskało nowa wygodna siedzibę w Szpitalu św. Trójcy. Powiększała się o też systematycznie podręczna biblioteka.
W latach I wojny światowej nastąpiła przerwa w pracy organizacyjnej, ale członkowie byli nadal czynni społecznie. Czołową rolę odgrywał wówczas dr Aleksander Maciesza, który został burmistrzem Płocka. W czasie wojny lekarze obniżyli honoraria dla biedoty, opiekowali się dziećmi szkolnymi, organizowali zaopatrzenie ludności w żywność.
Z końcem wojny odżyło Towarzystwo Lekarskie, liczyło wówczas tylko 12 członków. Głównym wtedy zadaniem było zwalczanie głodu i chorób zakaźnych. W 1918 roku powstaje Towarzystwo Przeciwgruźliczne, którym kieruje doktor Witold Piasecki. Zorganizowano Stację Opieki nad Niemowlętami „Kroplę Mleka”, kuchnie dla biednych dzieci i ambulatorium. W 1923 roku przystąpiono do organizacji Kas Chorych, później Ubezpieczalni Społecznej. W 1926 roku zmarł dr Aleksander Zaleski, a prezesurę objął dr Aleksander Maciesza. W związku z oderwaniem się weterynarzy i aptekarzy i utworzeniem Związku Lekarzy Państwa Polskiego działalność Płockiego Towarzystwa Lekarskiego ograniczać się zaczęła coraz bardziej do pracy samokształceniowej i naukowej. Liczba członków nie była duża, zebrania odbywały się rzadko – w szpitalu lub mieszkaniu prezesa. W tym trudnym czasie na uwagę zasługuje działalność bibliotekarza Towarzystwa dra Stanisława Netzera, który powiększył bibliotekę z dwóch do 6 tysięcy tomów.
II wojna światowa położyła kres działalności Płockiego Towarzystwa lekarskiego. Siedziba została przejęta przez Niemców, a archiwum i biblioteka zniszczone. Gdy w 1945 roku zmarł ostatni prezes dr Aleksander Maciesza pracy organizacyjnej już nikt nie podjął.
W roku 1952 powstało Płockie Koło Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Należeli do niego lekarze także z sąsiednich powiatów: gostynińskiego, płońskiego i sierpeckiego. Była to już jednak inna organizacja. Jej przewodniczącymi byli kolejno: doc dr Mieczysław Jasinski (od 1952 roku), dr Stanisław Michałowski (od 1963 roku) oraz dr Czesław Myśliwiec (od 1967 roku).
Setna rocznica powstania Towarzystwa dała asumpt do rozszerzenia działalności i wznowienia tradycji naukowych.
W 1975 roku powstało województwo płockie.
Do Płockiego Towarzystwa Lekarskiego dołączyły koła w Kutnie, Sierpcu i Gostyninie, a odeszło koło w Żurominie. Liczba członków wzrosła do 522osob. W 1980 roku wrócono w pełni do dawnego tytułu: Płockie Towarzystwo Lekarskie Oddział Polskiego Towarzystwa Lekarskiego.
Współcześnie stawiano sobie w zasadzie te same zadania co dawne Towarzystwo Lekarzy Guberni Płockiej. Przede wszystkim poznawano historie medycyny płockiej, w której Towarzystwo odegrało tak ważną rolę oraz opisywano organizację służby zdrowia po ostatniej wojnie (prace Tadeusza Garleja, Stanisława Palczewskiego i Sławomira Werensa).
Członkowie Towarzystwa wzięli też udział w sesji naukowej w stulecie urodzin dra Aleksandra Macieszy zorganizowanej przy współpracy z Polską Akademią Nauk i Towarzystwem Naukowym Płockim.
Oczywiście Towarzystwo brało bezpośredni udział w tworzeniu nowej historii, związanej z powstaniem nowego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego (Tadeusz Kalaszczyński, Ryszard Pawiński oraz starzy i nowi ordynatorzy, Antoni Jonecko, Aleksandra i Tadeusz Łuszczyńscy, Tadeusz Trybulski, Janina Wilczyńska, Sławomir Werens, Bolesław Tytman, Władysław Jabłczyński, Jan Kawiecki, Bolesława Kraczkowska). Z troską spoglądano w przyszłość, obserwując ujemny wpływ uprzemysłowienia i chemizacji na zdrowie ludności (prace Tadeusza Garleja, Ryszarda Pawińskiego i Władysława Steckiewicza). W 1973 roku wspólnie z Miejską Radą Narodową w Płocku zorganizowano sesję naukową, poświęconą ochronie środowiska naturalnego. Była to jedna z pierwszych w kraju sesji tego rodzaju i wzbudziła szerokie zainteresowanie.
Członkowie Płockiego Towarzystwa Lekarskiego osiągnęli dobre wyniki w dokształcaniu i zdobywaniu tytułów naukowych. Dowodem tego są habilitacje: Jana Kudejki, Tadeusza Garlej, Antoniego Jonecki i Bolesława Tytmana. Tytułu doktora nauk medycznych uzyskali: Czesław Myśliwiec, Sławomir Werens, Janusz Szaroszyk, Ryszard Pachecka, Stanisław Palczewski, przedstawiający zarys historii towarzystwa, Władysław Steckiewicz, Wiesław Sosnowski, Włodzimierz Klonowski, Janusz Regel, Wlodzimierz Nowatorski, Jacek Zieleniewski.
W roku 1983 Płockie Towarzystwo Lekarskie zorganizowało konkurs na najlepsze prace do specjalizacji I stopnia. Jest on powtarzany każdego roku. Prace naukowe prowadzone przez naszych członków owocowały licznymi publikacjami w czasopismach lekarskich. Pisali przede wszystkim: T. Garlej, Antoni Janecko, Janusz Szaroszyk, Władysław Steckiewicz, Marek Świtalski Wiesław Sosnowski i wielu innych. Na światowym Zjeździe Nefrologicznym Ateny 1995 oraz światowym Zjeździe Nefrologicznym Buenos Aires 1999, znalazły się prace, których współautorem jest. Marek Świtalski.
Z osobą dr n. med. Janusza Szaroszyka wiąże się okres wzmożonej aktywności towarzystwa. Dzięki Jego zaangażowaniu, ogromnej pracy i autoretytowi jaki posiada w naszym środowisku udało się wznowić wydanie własnego pisma Płockiego Towarzystwa Lekarskiego – Archiwum Medycyny Płockiej. Wysoki poziom tego periodyku dał mu stałe miejsce w Głównej Bibliotece Lekarskiej.
Jeden raz w miesiącu organizowane są posiedzenia naukowe ze wszystkich dziedzin medycyny, które służą poznaniu najnowszych osiągnięć naukowych w tych dyscyplinach.
Zespoły lekarskie Oddziałów Kardiologii, Nefrologii W.Sz.Z. w Płocku oraz Oddział Położnictwa i Ginekologii w Kutnie biorą udział w wieloośrodkowych badaniach naukowych o zasięgu międzynarodowym.
Niespożytą energią i aktywnością wykazał się dr hab. med. Tadeusz Garlej – przewodniczący oddziału Płockiego Towarzystwa Lekarskiego w latach 1972-1990. Jest on twórcą wspomnianego Archiwum Medycyny Płockiej oraz autorem licznych publikacji, bezkompromisowych artykułów w prasie o aktualnych sprawach zdrowia i ochrony środowiska. W uznaniu zasług otrzymał on honorowe członkostwo Płockiego Towarzystwa Lekarskiego oraz medal Gloria Medicinae i Komandorię Orderu Polonia Restitula. Wspomniany medal Gloria Medicinae otrzymał również dr Marian Mosingiewicz z Kutna i dr Teodor Słomiński z Wyszogrodu.
Odznakę „Zasłużonemu – Polskie Towarzystwo Lekarskie” otrzymało ponad 60 członków naszego Towarzystwa.
W latach 1990-1996 przewodniczącym Towarzystwa był dr n.med. Janusz Szaroszyk, a od 1996 roku kieruje Płockim Towarzystwem Lekarskim dr n, med. Marek Świtalski.
W chwili obecnej do naszego Towarzystwa należy około 550 członków.
Płockie Towarzystwo Lekarskie ściśle współpracuje z Towarzystwem Naukowym Płockim, korzystając często z jego siedziby oraz biorąc udział w organizacji wspólnych konferencji (np. w setna rocznice urodzin profesora Marcina Kacprzaka – wielkiego polskiego higienisty).
Ostatnie lata pracy naszego Towarzystwa to stała troska o przybliżenie najnowszych zdobyczy nauki lekarskiej całemu środowisku naszych koleżanek i kolegów. Służą temu organizowane przez Towarzystwo Nefrologiczne „Płockie Dni Nefrologiczne”, które jesienią każdego roku gromadzą wybitnych przedstawicieli polskiej medycyny w prastarym grodzie Płocku. Swoja wiedzą dzielili się z nami tej miary naukowcy jak profesorowie: Zofia Wańkowicz, Franciszek Kokot, Stanisław Czekalski, Bronislaw Rutkowski, Ryszard Gellert, Zbigniew Gaciong, Witold Chrzanowski, Marek Luciak, Władysław Grzeszczak, Jacek Imiela i wielu, wielu innych. Twórcami tych konferencji są Zofia Wańkowicz i Marek Świtalski.
W ciągu ostatnich 5-lat prace Towarzystwa koncentrowały się na organizacji szkoleń i konferencji naukowo-dydaktycznych, których zadaniem było ustawiczne przybliżenie najnowszych zdobyczy medycyny szerokiemu gronu lekarzy z województwa mazowieckiego, łódzkiego oraz tych, którzy z różnych zakątków Polski przybywali na te spotkania.
Zorganizowano 12 konferencji ponad-regionalnych i regionalnych w dyscyplinach takich jak chirurgia onkologiczna, nefrologia, chirurgia naczyń, chirurgia ogólna, kardiologia, diabetologia i hipertensjologia. Odnotować należy zorganizowanie kilkudziesięciu szkoleń jednodniowych obejmujących takie specjalności jak ratownictwo medyczne, pulmonologia, gastroenterologia czy endokrynologia.
Pragnę w tym miejscu wyrazić podziękowanie kolegom, którzy swa pracą, poświęceniem swojego czasu osobistego, a często i środków finansowych dali dowód ogromnego zaangażowania w dydaktykę umożliwiającą młodszym lekarzom ciągłe doskonalenie warsztatu zawodowego. Najbardziej przyczynili się do tego następujący członkowie naszego Towarzystwa; Włodzimierz Nowatorski, Wiesław Sosnowski, Andrzej Drzewiecki, Wlodzimierz Figatowski, Halina Zarzecka, Bogusław Gotowicki, Włodzimierz Klonowski, Paweł Sobieski, Michał Kuriga, Jacek Zieleniewski jak również przedstawiający w tej chwili zarys dziejów naszej organizacji.
Płockie Towarzystwo Lekarskie dba również o swoich członków emerytów, zwłaszcza tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji ekonomicznej i co roku funduje wsparcie finansowe dla najbardziej potrzebujących.
Staraniem Towarzystwa objęto także opieką groby lekarzy, którzy wielce zasłużyli się w historii płockiej medycyny, a których linie rodzinne wcześniej wygasły.
Płockie Towarzystwo Lekarskie nawiązało ścisłą współpracę z Okręgową Izbą Lekarską w Płocku, Płockim Towarzystwem Chirugii Onkologicznej, Polskim Towarzystwem Chirurgicznym, Polskim towarzystwem Kardiologicznym i Polskim Towarzystwem Nefrologicznym.
W dzisiejszym spotkaniu uczestniczy profesor Jerzy Woy-Wojciechowski prezes Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, który w swoim wykładzie przybliży nam związki z medycyną wielkiego, wybitnego Polaka Jana Pawła II.
Lekarze zrzeszeni w Płockim Towarzystwie Lekarskim byli wykładowcami na krajowych, regionalnych i wojewódzkich konferencjach naukowo-szkoleniowych, gdzie prezentowali swoja wiedzę, doświadczenie i dorobek naukowy na rzecz ogólnopolskiej społeczności lekarskiej. Szczególną aktywnością w tym obszarze wykazali się chirurdzy, kardiolodzy i nefrolodzy w tym Marek Świtalski, Wiesław Sosnowski, Włodzimierz Nowatorski, Andrzej Drzewiecki i Włodzimierz Figatowski.
Dr nauk medycznych Marek Świtalski, który od 1996 roku jest Prezesem Płockiego Towarzystwa Lekarskiego pełni jednocześnie funkcję członka Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Lekarskiego. Dr Marek Świtalski był także prezesem Warszawsko-Łódzkiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego.
Pragnę z tego miejsca podziękować wszystkim firmom farmaceutycznym, dyrekcji PKN Orlen oraz kolegom z Izby Lekarskiej za życzliwą współpracę na polu organizacyjno-dydaktycznym, która mam nadzieje będzie kontynuowana przez kolejne lata.